Inox (hay còn gọi là thép không gỉ) thực chất có hút nam châm, nhưng sức hút này rất nhẹ và thường không đủ để giữ chặt nam châm. Đặc biệt đối với các loại ống, hộp thì lực hút tập trung ở các góc, cạnh. Trên bề mặt phẳng sẽ không hút nam châm, hoặc lực hút rất yếu.

Để lý giải về hiện tượng này, hay trả lời câu hỏi inox có hút nam châm hay không? chúng ta cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Nam châm là gì?

Nam châm là vật liệu hoặc vật thể tạo ra từ trường. Từ trường này là vô hình nhưng chịu trách nhiệm cho tính chất đáng chú ý nhất của nam châm: tạo ra một lực kéo các vật liệu từ khác (như sắt), và hút (hoặc đẩy) các nam châm khác.

Có nhiều loại nam châm, như Nam châm điện, nam châm nâng, nam châm đất hiếm hay nam châm vĩnh cửu.

Loại chúng ta đang thường thấy và sử dụng để thử inox có bị hút bởi nam châm ở đây là nam châm vĩnh cửu, nó là một loại hợp kim sắt có từ tính.

Tham khảo thêm Nam châm là gì tại wikipedia

Thành phần hoá học cấu tạo thành inox

Về bản chất, inox (Thép không gỉ) cũng là một hợp kim của sắt kết hợp với các nguyên tố Crom, Niken, Mangan, Molybdenum, lưu huỳnh, Photpho, Silic, Titan, Carbon.

Mỗi một nguyên tố có mặt trong thành phần inox có tỉ lệ nhất định để tạo nên các đặc tính khác nhau của các loại inox khác nhau. Không phải tất cả các nguyên tố đều có mặt trong inox, mà chúng sẽ tuỳ thuộc vào nhu cầu tạo ra loại inox nào mà đóng góp vào với tỉ lệ chính xác.

Thành phần chính của inox vẫn là sắt, vậy tại sao sắt hút nam châm mà inox lại không hoặc có hút nhưng yếu?

Là khi sắt kết hợp với các nguyên tố khác, qua quá trình chế tạo ra hợp kim, cấu trúc phân tử của hợp kim này đã bị biến đổi so với sắt nguyên chất. Ở đây chúng ta đang nói đến inox, nên cấu trúc phân tử của inox phản từ trường, dẫn đến lực hút từ trường của nam châm không tác động đến phân tử inox.

Tại sao inox vẫn bị hút nam châm?

Trong 05 lớp inox (thép không gỉ), có 02 lớp inox có từ tính cao và bị hút nam châm là lớp inox ferritic và martensitic:

Lớp inox (thép không gỉ) ferritic gồm các dòng SUS 4xx như: SUS 410L, SUS 430, SUS 430TI, SUS 444,…
Lớp inox (thép không gỉ) martensitic cũng gồm các dòng SUS 4xx như: SUS 410, SUS 420, SUS 430F

lưu ý:

Đối với mac inox 410, ta có 410 thuộc lớp martensitic nhưng inox 410L lại thuộc lớp ferritic với hàm lượng crom thấp hơn 410.
Tương tự, inox 430 thuộc lớp ferritic nhưng inox 430F lại thuộc lớp martensitic.

Cả 02 lớp này có cấu trúc phân tử là nguyên tử sắt ở trung tâm nên tạo cơ sở cho việc chịu tác động của từ trường nam châm.

Thế nên 02 lớp inox này là có từ tính, nam châm hút là điều hiển nhiên.

Inox 304, 316 thuộc lớp thép austenitic. Về bản chất, hai loại inox 304, 316 không bị nam châm hút.

Các loại inox lớp austenitic có cấu trúc tinh thể lập phương tâm mặt. Và cấu trúc phân tử này không bị ảnh hưởng nhiều bởi từ trường.

Tuy nhiên, quá trình gia công, tạo hình, chế tạo có thể làm thay đổi cấu trúc phân tử tại các điểm tiếp xúc, hình thành nên khả năng hút nam châm ngay trên chính thanh inox 304, inox 201…

Do đó, đối với các loại ống inox, phụ kiện inox đã qua gia công, từ tính vẫn có thể xuất hiện tại các điểm biến dạng.

Inox thực sự có thể hút nam châm ở một mức độ nhất định, đặc biệt là ở các góc, cạnh, điểm uốn cong… do nó bị nhiễm từ tính trong quá trình sản xuất, uốn, dập và ma sát.

Cách nhận biết inox chất lượng

Để nhận biết inox chất lượng, hay phân biệt các chủng loại inox chính xác nhất là sử dụng phương pháp phân tích thành phần hoá học. Tuy nhiên phương pháp này tốn kém nhiều chi phí và thời gian.

Sử dụng phương pháp nhận biết theo tia lửa bắn ra khi mài, cách này lại phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm, thường chỉ có thợ giỏi mới phân biệt được:

Nhóm inox 4xx: do trong thành phần có chứa nhiều Cr và hầu như không có Ni nên khi mài sẽ tạo thành tia và hoa lửa có màu cam sẫm, phần cuối nở thành hình bông hoa. Có từ tính mạnh hơn các mác 2xx và 3xx
Nhóm inox 2xx: do một phần Ni được thay thế bằng Mn nên nếu cùng độ dày với mác 3xx, khi bẻ hoặc uốn sẽ có cảm giác cứng hơn. Khi mài, chùm tia có màu vàng cam sáng, tia lửa dày, hoa lửa nhiều cánh hơn (so với 3xx)
Nhóm inox 3xx: khi mài, chùm tia có màu vàng cam, số cánh hoa lửa ít, dọc theo các tia lửa có các đốm sáng nhấp nháy.

Những phương pháp này khả năng cao sẽ không phù hợp với những khách hàng bình thường, vậy chúng tôi khuyên sử dụng những mẹo thực tế dễ dàng hơn để các bạn tham khảo:

inox 304 thường có bề mặt mờ hơn so với inox 201 mạ sáng bóng
inox 304 có các mối nối tinh tế, hoàn thiện tốt hơn
inox 304 chất lượng thường có nhãn dán, dập chìm chất liệu và logo của nhà sản xuất
lựa chọn nhà cung cấp uy tín, đầy đủ tư cách phân phối chính thức

Tham khảo thêm về cách kiểm tra và phân biệt inox 304 với inox 201 (có video hướng dẫn cụ thể)

Kết luận: inox có hút nam châm là điều bình thường

Có một số loại inox bị nam châm hút, một số khác thì không. Các loại inox lớp martensitic và ferritic như 410, 410L, 420, 430, 430F, 444,… bị hút bởi nam châm.

Các loại inox lớp austenitic như 304, 316 không bị nam châm hút. Tuy nhiên, sau quá trình gia công, chế tạo có thể làm thay đổi cấu trúc phân tử, khiến inox trở nên có từ tính, nên hút nam châm là bình thường, không ảnh hưởng tới chất lượng của inox.